NOC KUPAŁY, zwana też NOCĄ KUPALNĄ, KUPALNOCKĄ lub NOCĄ ŚWIĘTOJAŃSKĄ czy też potocznie SOBÓTKĄ to nazwa słowiańskiego święta związanego z letnim przesileniem Słońca, obchodzonego w najkrótszą noc w roku (czyli najczęściej – nie uwzględniając roku przestępnego – z 21 na 22 czerwca).
Wszystkie te nazwy opisują jedno święto, święto ognia i wody, słońca i księżyca, urodzaju, płodności, radości i miłości.
Obchody Kupalnocki rozpoczynały się od rytualnego skrzesania ognia z drewna jesionu i brzozy (w niektórych źródłach mowa jest tylko o drewnie dębowym), po uprzednim wygaszeniu wszelkich palenisk w całej wsi.
Noc sobótkowa była również nocą łączenia się w pary. Dla dziewcząt które nie były jeszcze nikomu narzeczone i pragnęły uniknąć zwyczajowej formy dobierania partnerów, noc Kupały była wielką szansą na zdobycie ukochanego. Młode niewiasty plotły wianki z kwiatów i magicznych ziół, wpinały w nie płonące łuczywo i w zbiorowej ceremonii ze śpiewem i tańcem powierzały wianki falom rzek i strumieni. Trochę poniżej czekali już chłopcy, którzy – czy to w tajemnym porozumieniu z dziewczętami, czy też liczący po prostu na łut szczęścia – próbowali wyłapywać wianki.
Poza skakaniem przez ogniska i tańcami wokół nich, które miały oczyszczać, chronić przed złymi mocami i chorobą, czy też szukaniem kwiatu paproci w noc Kupały odprawiano również rozmaite wróżby, bardzo często związane z miłością, które miały pomóc poznać przyszłość. Wróżono ze zrywanych w całkowitym milczeniu kwiatów polnych i z wody w studniach, wróżono z rumianku i kwiatów dzikiego bzu, z cząbru, ze szczypiorku, z siedmioletniego krzewu kocierpki, z bylicy… i z mnóstwa innych roślin oraz znaków. Powszechnie wierzono też, iż osoby biorące czynny udział w sobótkowych uroczystościach przez cały rok będą żyły w szczęściu i dostatku.
„Dzień Kupały – najdłuższy w roku, noc Kupały – najkrótsza, były jednym ciągiem wesela, śpiewu, skoków i obrzędów.” – pisał Józef Ignacy Kraszewski w „Starej Baśni”.
Zapraszamy do obejrzenia „Sobótki” w wykonaniu gr.0 Zespołu Piosenki i Ruchu TARANTULE
