Według śląskiego przysłowia „Barbara święta o górnikach pamięta”. Dzień świętej Barbary, w którym również górnicy obchodzą swoje święto nazywamy Barbórką. Tradycja tego święta w Polsce sięga połowy XIV w.
Święta Barbara urodziła się pod koniec III w. na terenie dzisiejszej Turcji. Była córką bogatego poganina. W tajemnicy przyjęła chrzest i oddała swoje życie Jezusowi. Z tego powodu zginęła męczeńską śmiercią z rąk ojca. Ojciec zginął zaraz po jej śmierci, w wyniku porażenia piorunem. Święta Barbara jest m.in. patronką górników, osób narażonych na wybuchy oraz orędowniczką podczas burz i pożarów.
4 grudnia górnicy swoje święto rozpoczynają uroczystą mszą świętą i wspólna modlitwą w kościele lub cechowni, przy figurce swojej patronki. Ulicami osiedli zamieszkanych przez górnicze rodziny maszerują dęte orkiestry górnicze. Z obchodami barbórki wiążą się również „wyzwoliny”, czyli pasowanie na górnika. Zasłużeni górnicy otrzymują w tym dniu nagrody i odznaczenia. W czasie barbórki odbywają się zabawy, w których udział biorą całe rodziny. Wśród górników panuje przesąd, że gwarancją ochrony w pracy na następny rok jest dobra zabawa w Barbórkę (zgodnie z powiedzeniem: „Kto w Barbórka nie pije, tego w grubie zabije”).
Z dniem świętej Barbary związane jest również przysłowie „Barbórka po wodzie – Boże Narodzenie po lodzie”.
