Ratunkiem w walce z rakiem są nowoczesne terapie onkologiczne, które dają coraz większe szanse na wyzdrowienie i dłuższe przeżycie. Stosowane leczenie może jednak u niektórych pacjentów wiązać się ze wzrostem ryzyka występowania działań niepożądanych ze strony układu sercowo-naczyniowego. Szansą na wyzdrowienie jest wczesna diagnostyka i profilaktyka.
W łatwiejszym dostępie do kardiologów pomoże specjalny program opracowany przez Województwo Zachodniopomorskie. W piątek, 15 października 2021 r. podczas konferencji przedstawiono jego założenia.
Gośćmi spotkania byli marszałek województwa Olgierd Geblewicz, przewodnicząca sejmiku Maria Ilnicka-Mądry, dyrektor WUP Andrzej Przewoda oraz lekarze ze szpitala klinicznego nr 1 PUM w Szczecinie: Robert Kowalczyk, Piotr Gościniak oraz Joanna Jędrzychowska-Baraniak.
Pomoc kardiologa potrzebna
Zgodnie z danymi publikowanym przez Narodowy Instytut Onkologii chorych z chorobą nowotworową jest w tej chwili w Polsce ok. 1,2 mln osób. 40% z tych pacjentów ma co najmniej dwa czynniki ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
– Każde współczesne leczenie onkologiczne chorób nowotworowych opiera się na leczeniu skojarzonym. Oprócz operacji chorzy wymagają takich sposobów leczenia jak chemioterapia czy radioterapia. Niestety te metody wiążą się z ryzykiem występowania powikłań. Jednym z najbardziej istotnych powikłań są powikłania w zakresie układu sercowo-naczyniowego – wyjaśnia dr n. med. Robert Kowalczyk, Zastępca Dyrektora ds. Lecznictwa.
A te główne powikłania to: niewydolność serca, choroba wieńcowa i zaburzenia rytmu serca. Mogą być m.in. efektem kardiotoksyczności stosowanych w onkologii leków, ale też następstwem przyspieszonego rozwoju choroby wieńcowej, zwłaszcza u pacjentów z czynnikami ryzyka.
Mimo tego Narodowy Fundusz Zdrowia nie przewiduje osobnej, skróconej ścieżki postępowania kardiologicznego z chorymi w trakcie leczenia przeciwnowotworowego. Dlatego prewencja powikłań kardiologicznych w trakcie terapii onkologicznej stała się priorytetem Regionalnego Programu Zdrowotnego Województwa Zachodniopomorskiego – Prewencja chorób sercowo-naczyniowych u pacjentów onkologicznych na lata 2020-2022. Dzięki środkom unijnym zaplanowano szereg działań, obejmujących badania, szkolenia dla kadry medycznej oraz zakup nowego specjalistycznego sprzętu.
Pilotażowy program na skalę Polski
– W województwie zachodniopomorskim staramy się przywiązywać dużą wagę do profilaktyki. Chcemy ją promować i rozwijać. Bardzo pomocne są w tym zakresie fundusze europejskie, dzięki którym zrealizowaliśmy kilkanaście projektów profilaktycznych, m.in. profilaktykę raka piersi, raka jelita grubego czy szyjki macicy. Dziś zwracamy uwagę na program wyjątkowy i pilotażowy na skalę Polski. Ma ratować życie i zdrowie tych wszystkich, którzy są narażeni na powikłania po leczeniu onkologicznym. Dzięki temu projektowi będziemy mogli prowadzić badania przesiewowe w grupie ryzyka. Dziękuję wszystkim obecnym specjalistom na dzisiejszej konferencji oraz pani Przewodniczącej Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego Marii Ilnickiej-Mądry, że tak bardzo zwracają uwagę na profilaktykę – mówił marszałek Geblewicz.
Za wdrażanie założeń programu odpowiadać będzie Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego im. prof. Tadeusza Sokołowskiego w Szczecinie, który na jego realizację pozyskał ponad 2,8 mln zł dofinansowania z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego (działania 6.8).
Kadra medyczna ma doświadczenie w tej kwestii, ponieważ przy placówce działa od trzech lat taka pracownia.
– Niestety NFZ nie przewiduje specjalnej ścieżki dla pacjentów kardiologicznych i grzęzną oni w kolejkach. Mam nadzieję, że dzięki tym działaniom uda nam się pozyskać tych pacjentów i skrócić drogę do kardiologów. Każde leczenie, nawet to nowoczesne, celowane molekularnie, może w pewnych okolicznościach działać nie tylko na komórki nowotworowe, ale i zdrowe, w tym na komórki serca – mówił dr n. med. Piotr Gościniak z Pracowni Nieinwazyjnej Diagnostyki Serca dla Dzieci i Dorosłych.
Dzięki programowi do końca 2022 roku, 1200 pacjentów onkologicznych, leczonych chemioterapią i/lub radioterapią o działaniu kardiotoksycznym, objętych zostanie działaniami diagnostyczno–terapeutycznymi. Przewidziano konsultacje kardiologiczne, w tym konsultacje przeprowadzane przez zespół kardioonkologiczny oraz badania diagnostyczne i działania terapeutyczne.
– Nasz program polega na tym, że chorzy, którzy są przed terapią onkologiczną lub są w trakcie tej terapii, będą mogli dostać się szybciej do kardiologów. Skierowany jest do osób dorosłych, u których występują czynniki ryzyka, zwiększające kardiotoksyczność. Apelujemy do pacjentów, aby porozmawiali ze swoim lekarzem prowadzącym, hematologiem, onkologiem bądź lekarzem rodzinnym, czy są faktycznie w grupie ryzyka i potrzebują pomocy kardiologa. Jeśli są, mogą się do nas zgłosić. Na stronie szpitala jest zakładka „Twoje serce w naszych rękach”, znajduje się tam ankieta – mówiła dr n. med. Joanna Jędrzychowska-Baraniak z Pracowni Nieinwazyjnej Diagnostyki Serca dla Dzieci i Dorosłych, zachęcając pacjentów do kontaktu.
Zakładka: Twoje serce w naszych rękach
W ramach projektu zakupiony zostanie także specjalistyczny sprzęt medyczny niezbędny do odpowiedniej profilaktyki kardiologicznej m.in.: aparat USG z funkcjami 3D, stress echo, pięć zestawów do badań Holtera EKG czy aparat EKG z cykloergometrem. Przewidziano także działania informacyjne skierowane do pacjentów z rozpoznaną chorobą nowotworową, a także szkolenia dla personelu medycznego – onkologów, kardiologów, hematologów, internistów, chirurgów, ginekologów, anestezjologów i lekarzy POZ.
